တၢ်၀ံဃၢ ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဒံး၀
လၢတၢ်လီၤနံၤတၢ်ဂီၤလၢအမ့ၢ် ဖံနၢး (စ) ၢ်တၢ်အဘူးအလဲ ထဲ စ့ ၅ ဘ့ၣ် ဖိလီၤႉ လ့နၢး တဂၤထိၣ်လီၤအခိၣ်ဆူ အ၀ဲအဒၢးဒီးပာ်ဖျါထီၣ် အ ‘‘တၢ်ကလၢၢ် ဘၣ် တၢ်သးအုးသးဟးဂီၤဖးဒိၣ်တဖၣ်’’န့ၣ်လီၤႉ ဖဲအသံကွၢ်ထီၣ်လၢ မ့ၢ် ကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်‚ လူစံၣ်စံးဆၢက့ၤအီၤခ@ခ@လၢ ‘‘ဆိကတီၢ်ကွံာ်တၢ်လၢ နကလၢၢ်ဘၣ် တဖၣ်တက့ၢ်ႉ ၀ံသးစူၤဟ့ၣ်ယၤတၢ်အဘူးအလဲလၢ အမ့ၢ် စ့ ၅ ဘ့ၣ် တက့ၢ်’’ႉ
ဖဲတၢ်ကွၢ်ဘၣ်တၢ်မၤသးဖှံတၢ်ဒ်သိးအံၤကတီၢ်‚ တၢ်အံၤဟဲစိာ် တၢ်နံၤကမှံ ဘၣ်တစိၢ်တလီၢ်‚ မ့မ့ၢ် တၢ်သးအုးဟးဂီၤလၢ အစှီၤဃံးပှၤတခီၣ်လီၤႉ
လူစံၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်တူၢ်ဘၣ် တၢ်နီၢ်နီၢ်အပူၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ပှၤကွဲးထါစံးပ့တၢၤ ၈၈ တခီၣ်လီၤႉ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤ ဟဲတုၤလၢအBတဲၤခီၣ်ထံးလီၤႉ ဒီးလၢတၢ်သးတီအပူၤၣ်လီၤႉ ‘‘အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ‚ ယသးပှဲၤဒီးတၢ်မၤကိၢ်မၤဂီၤ ဒီးယသးသမူ အိၣ်ဘူးဒီး ပျုၤပူၤလီၤ’’ (း၃) ႉ ‘‘နပာ်ယၤလၢတၢ်ပူၤအယိာ်ကတၢၢ် လၢတၢ်ခံးကျါၣ် အိၣ်၀ဲလၢ…
အ၀ဲမ့ၢ်ပှၤလၢနသ့ၣ်ညါ
ခၠၣ်လံၣ်ဘဲဒၢၣ်မံယၢၢ် သံဖဲ ၂၀၁၉ နံၣ်‚ ဖဲအသးအိၣ် ၈၄ နံၣ်လီၤႉ လၢအါနံၣ်အါလါ့ှှၢၣ်နၢၣ်တၢ်ရၠာစးၤလီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ ကွဲၤလ့လိၤလၢ တၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံလၢ ဖိသၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ အမဲာ်ညါအသီလၢ တချုးဖဲအသး ဟးထီၣ်ကွံာ်‚ အ၀ဲ တဲဘၣ်အတံၤသကိးလၢအဂ့ၤတဂၤလၢၤထီၣ်သး လၢ နသ့ၣ်ညါတၢ်မနုၤမနုၤၤထီၣ်သးလၢ နသ့ၣ်ညါမတၤန့ၣ်လီၤႉ ဂ့ၤလံႉ တၢ်လၢယတဲခဲအံၤ မ့ၢ်ဒၣ်ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးခရၠာစးံာ်န့ၣ်လီၤ’’ႉ
တုၤဒၣ်လဲာ်လၢ အကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်အကတီၢ်လၢခံကတၢၢ်ၣ်လီၤႉ
ပှၤတၢ်မၢဖိပာ်တၢ်သ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးဒ်အမ့ၢ်အ၀ဲ အတၢ်မၤလၢ အကါဒိၣ် ကတၢၢ်ၢ်ဘၣ်ခရၠာစးံာ်ဒီး တၢ်ကထံၣ်န့ၢ်ယၤ လၢအပူၤႉႉႉ’’ လီၤ (ဖံး ၃း၈-၉) ႉ ဒီးပကသ့ၣ်ညါ ယ့ၣ့်ှှူး ဒ်လဲၣ်ႉ ‘‘နမ့ၢ်အၢၣ်လီၤအီၤလီၤကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးလၢ နထးခိၣ်’’ ဒီးနာ်လၢနသး လၢယွၤဒုးဂဲၤဆၢ ထၢၣ်အီၤလၢ တၢ်သံန့ၣ်ဒီး နကတုၤလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤနၤလီၤ’’ (ရၠာစးိမ့ၤ ၁၀း၉) ႉ
ပကသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီးယ့ၣ့်ှှူးၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ထဲတၢ်သ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး ဒ်ပှၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်အသိးအံၤၢ် ကစၢ် အတၢ်ဟ့ၣ်သဘ@ လၢအမ့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤန့ၣ်လီၤႉ…
တၢ်ဒွဲၣ်ဆှိးလၢမ့ၣ်အူ
ဖဲပှၤမၤသံမ့ၣ်အူဖိခံဂၤ လီၤဘှံးလီၤတီၤဒီး ဟံးန့ၢ်ဂီၤတၢ်အီၣ်လၢကျးတဖျၢၣ်‚ ပိာ်မုၣ်လၢ အပာ်လီၤတၢ်အီၣ် သ့ၣ်ညါ ပှၤခံဂၤအံံၤတဘျီဃီၣ်လီၤႉ ဒ်သိး ကပာ်ဖျါထီၣ် အ၀ဲအတၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး‚ အ၀ဲကွဲးလီၤတၢ်ကွဲးဖုၣ်ဖိတခါ လၢလံာ်က့ လၢ တၢ်အီၣ်အပရၤအဖီခိၣ်လၢ အမ့ၢ် ‘‘တနံၤအံၤၢ်သု အပရၤလီၤႉ တၢ်ဘျုးဒိၣ်မးလၢ သုမၤစၢၤပှၤဂုၤပှၤဂၤ ခီဖျိ သုဃ့ၢ်သဖှိဆူ မ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်အလီၢ်ၣ်ႉႉႉ ဖဲတၢ်ဒွဲၣ်ဆှိးတၢ်လၢ မ့ၣ်အူ ဒီး သုမ့ၢ် ပှၤလၢအမၤပံာ်ကွံာ်တၢ်အံၤလၢ တၢ်သးဒူန့ၣ်လီၤႉ သုမ့ၢ်တၢ်အဒိအတဲာ်တမံၤန့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ’’ႉ
လၢလံာ်စီဆှံအလီၢ်လံၤတက့တူၢ်အပူၤ‚ ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်သးဒူ အဒိအတဲာ် တမံၤလၢ ပှၤသးစၢ်သၢဂၤ လၢအမ့ၢ် စီၤ့ှှၤဒရၠာစးးၣ်လီၤႉ လၢတၢ်ကစူၢ်တၢ်အကလုၢ်လၢ တၢ်ကဘါထီၣ်တၢ်ဂီၤ လၢအမ့ၢ် ဘၤဘူၤလိၣ် စီၤပၤအလီၢ်‚ လၢတၢ်သးဒူအပူၤၣ်လီၤႉ တၢ်စံၣ်ညီၣ် တခီမ့ၢ်တၢ်ကကွံာ်လီၤ အ၀ဲသ့ၣ်ဆူ မ့ၣ်အူကဖးအပူၤန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ အ၀ဲသ့ၣ် တဃၣ်ကွံာ်အသး‚ ‘‘ကွၢ်ကွၢ်ၣ် မၤပူၤမၤဖျဲးပှၤဒီးမ့ၣ်အူ ကဲၤအဖၣ်ကပူၤသ့ ဒီးကမၤပူၤမၤဖျဲးပှၤလၢ နစုပူၤလီၤ‚ စီၤပၤဧၢၣ်ဒီးႉႉႉ ပတမၤဘၣ်နကစၢ်အတၢ်ဘၣ်ႉ ဒီးပတဘါဘၣ်နတၢ်ဂီၤထူႉႉႉဘၣ်ႉ’’ (း၁၇-၁၈) ႉ…
ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢပှၤတဘၣ်သးအါအါ
လၢ ၁၅ နံၣ် အတီၢ်ပူၤ မဲး (ခ) ဘၢၣ်ဒၢၣ် မၤတၢ်အိၣ်ဖိှၣ်သကိး တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့လၢ အကျးလၢအဆါပှၤမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ်အပီးလီၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ဖဲ ၂၀၁၂ နံၣ် အမါစးထီၣ်သံကွၢ်အီၤလၢ အ၀ဲအတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်အံၤၣ်အသိးလၢၤဘၣ်ႉ ဘၣ်တနံၤၣ်လီၤႉ
အ၀ဲလဲၤဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်လီၢ်မတၤလဲၣ်ႉ လၢတၢ်လီၤကမၢကမၣ်အပူၤ‚ အ၀ဲလဲၤဆူ လီၢ်က၀ီၤ ပှၤသူဖံးဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်ၣ်လီၤႉ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် ဆီၣ်ထွဲအီၤလၢ ကအိၣ်ဆိးဟံၣ်ဃီ ဒီးတၢ်ဆါ တၢ်ပရၤလၢ အ၀ဲဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်အဂီၢ်လီၤႉ ဖဲအ၀ဲသံကွၢ် ဘၣ်မနုၤ လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်အံၤ တူၢ်လိာ်အ၀ဲအတၢ်ဃ့တၢ်မၤစၢၤ‚ ဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ် ခဲနဒံၢ် ဆှဲဖျါက့ၤအီၤလၢၣ်လီၤႉ ဖဲတၢ်အကတီၢ်တုၤဃီၤဆူ တၢ်ကဘၣ်မၤစၢၤတၢ်‚ တၢ်အံၤ မ့ၢ်နမၤဘၣ်တၢ်လၢၣ်လီၤ’’ႉ လၢခံ မဲး (ခ) ကတိၤတၢ်လၢ ခဲနဒံၢ်အတၢ်ဘါသရၠာစးိာ်အပူၤ ဒီးဃ့ကညး ပှၤသူဖံးဖိတဖၣ်လၢ အ၀ဲမၤတ့ၢ်ဘၣ် တၢ်တနီၤလၢတၢ်ရၠာစးၤလီၤတၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့တၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢကစၢၢ်ဒီခိၣ်အလိၤ‚ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးသိၣ်လိတၢ်သိၣ်တၢ်သီတနီၤလၢ ပှၤ တဘၣ်သးအါအါၣ် ဟ့ၣ်အီၤႉႉႉ အဲၣ်သုဒုၣ်သုဒါတက့ၢ်’’…
တၢ်လၢတၢ်ထံၣ်အီၤတသ
ပှၤကူၣ်သ့လၢ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤတဖၣ် စံး‚ တၢ်လၢအဲးထီမံး အစိၤအံၤ စးထီၣ်သး ဖဲ ၁၉၉၅ နံၣ်‚ လါယူၤလံ ၁၆ သီၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ပှၤဟ့းလ့ၣ်ဖိ အပှၤကူၣ်သ့လၢ အသ့ ဆိကမိၣ်တၢ် ဒဲၣ်မိကရၠာစးံးထၢး (စ) (ချႉခႉန ၄၆၀-၃၇၀) ‚ ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်အိၣ်သးလၢ အဲးတၢၣ်အသဟီၣ်ယံာ်တ့ၢ်မးၢ် တၢ်ကမှံၤအဒူၣ်အထၢတဖၣ်လၢ စးက၀ၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဒဲၣ်မိကရၠာစးံးထၢး (စ်) သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ်အံၤ အါန့ၢ်ဒံး တၢ်လၢအထံၣ်၀ဲသ့လၢအမဲာ်ချံဒီး အဲးထီမံး အသံၣ်အိၣ်ရၠာစးံၣ် မ့ၢ်တၢ် အစၢန့ၣ်လီၤႉ
လံာ်စီဆှံစံးဘၣ်ပှၤလၢ ကံၢ်လဲသူးသ့ၣ် လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်ချံတသ့၀ဲန့ၣ်လီၤႉ လံာ်ဧ့ၤ့ဘံၤ ၁၁း၁ မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်အံၤလၢ ‘‘ဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်မ့ၢ်တၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ် အတၢ်သန့ၤပသးဒီး တၢ်လၢ ပတထံၣ် ဘၣ်တဖၣ် အတၢ်သ့ၣ်ညါလီၤ’’ႉ တၢ်သန့ၤပသးအံၤၣ်ဘၣ်ႉ တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်သန့ၤထီၣ်သးလၢ ကစၢ်ယွၤ လၢပထံၣ်အီၤလၢ ပမဲာ်အတၢ်ထံၣ် တသ့အပူၤၣ်လီၤႉ အ၀ဲအတၢ်အိၣ်၀ဲနီၢ်နီၢ်အံၤ‚ ဖျါထီၣ်ခီဖျိ…